Maar welke sporen heeft hij nagelaten?
De historische Valentijn(s) heeft/hebben weinig met verliefdheid te maken, eerder met martelaarschap. Er was de Romeinse priester met de naam Valentijn die omkwam tijdens de christenvervolgingen in de 3de eeuw. Er was de bisschop van Terni, Valentinus, die hetzelfde lot onderging. Mogelijk gaat het om dezelfde persoon. Paus Gelasius I riep in 496 14 februari uit tot de dag van de heilige Valentijn.
En hier komt de legende die de link legt: ‘Een jong paar kwam bij bisschop Valentijn met de vraag hen te trouwen. De man was een heidens soldaat, de vrouw christen. Valentijn vond de liefde zwaarder wegen dan de wetten van de keizer – die dergelijke verbintenis verboden – en huwde het stel. Al snel kwamen andere paartjes met hetzelfde verzoek. Hij werd aangegeven en gearresteerd. Toen hij voor keizer Claudius moest verschijnen, probeerde hij hem te bekeren. De keizer was beledigd, liet Valentijn martelen en onthoofden. Dat gebeurde op een 14de februari. Voor het vonnis werd uitgevoerd, stopte Valentijn nog snel het dochtertje van de cipier een briefje toe: ‘Van je Valentijn’
Het Valentijnsfeest van de romantische liefde, zoals wij het nu kennen en vieren, dankt zijn ontstaan aan Geoffrey Chaucer, een van de belangrijkste schrijvers uit de Middelengelse literatuur. In zijn gedicht Parliament of Fowls (1380-1382) schreef hij deze versregels:
For this was on seynt Volantynys day
Whan euery bryd comyth there to chese his make
‘Want dit was op Sint-Valentijnsdag
Als elke vogel daar zijn maatje komt kiezen’
En daarmee zijn we niet ver weg van een van de oudst bekende zinnen uit het Oudnederlands:
Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (a)nda thu uuat unbidan uue nu
Alle vogels zijn nesten begonnen, behalve ik en jij. Waar wachten wij nu op?