Lieve zuster Anne-Marie
Hoe officieel klinkt dit: zuster Anne-Marie … Niet naar mijn gewoonte om je zo te noemen, maar vandaag moet dat zo.
Tweemaal een speech maken op amper één jaar tijd is echt niet simpel. Wij hadden jou een jaar geleden, ter gelegenheid van jouw kloosterjubileum, al uitgebreid onder handen genomen. En nu ben jij ons te slim af door ‘te vroeg’ Willebroek te verlaten. Maar wij proberen onze hersenen en geheugen naar de late herfstzon te keren en uit te wringen. Zo komt er toch nog wel wat op papier en hopelijk niet te veel van dezelfde wijn – ook al was jij wel liefhebber van eenzelfde soort rode wijn.
Bij jouw aanstelling 16 jaar geleden, was jij nog de onbekende zuster en waren wij allemaal nog vol verwachting. Maar al snel kwamen wij te weten wie die onbekende zuster was en wat zij allemaal in haar mars had. Het leven in Willebroek was niet altijd even gemakkelijk. Maar je hebt er bergen verzet. En het vertrouwen en de appreciatie groeide met de tijd.
Jij was de pastorale leidster die Willebroek nodig had, al besefte men dat niet onmiddellijk. Er moest eerst wat sleet komen op wat vooraf ging. Want de pastorale leider was nu geen priester meer, maar een zuster, een vrouw, en helemaal niet uit onze streek. Zou zij ons verstaan? Zouden wij haar wel verstaan? Al snel legde jij echter je gewicht in de schaal – en dat was wel wat, het kon tellen en het woog op de duur zelfs door. Jouw eerlijkheid, jouw openheid, jouw vriendelijke woorden, jouw spontaneïteit, jouw inzet en werklust, jouw ontembare geestdrift, enz. enz. hielpen daar zeker bij mee.
Mochten de bergen die jij verzet hebt échte bergen zijn, dan zouden wij hier in Willebroek in het hooggebergte leven. ’t Zou voor mij op dit moment hier niet heilzaam zijn, nu ik nog maar half te been ben. Je begon met een overvolle, ietwat verwaarloosde pastorie op te ruimen en op te vrolijken. Een zonnig kleurtje – want daar hield je van – moest alles opfleuren. Je werkte aan cohesie tussen de verschillende parochie-entiteiten. Iets later wilde je dat grote gebouwenpatrimonium ook graag opvrolijken en, zo mogelijk, renoveren. Maar waar moest het geld vandaan komen? Toen plots het oude klooster in handen van de Willebroekse parochies viel werd het geldprobleem nog groter. Lenen was de enige oplossing, want er werd door anderen veel gedroomd … Had jij niet geregeld even op het rempedaal getrapt, dan was er wel een heuse put ontstaan. Wij mogen als gemeenschap fier zijn over De Rank en De Twijg. Maar aan de hele voorbereiding, aan de vele bouwbeslommeringen wil jij liefst niet meer herinnerd worden. Zij wogen op bepaalde momenten ZEER zwaar. Als er toen geen mensen geweest waren die jouw juk mee op hun schouders namen, die luisterden en bemoedigende woorden spraken, die mee door het donker gingen en in jouw pijn kropen, dan hadden wij hier vandaag niet gezeten, want dan was jij al eerder weg geweest.
Maar het project waarop jij en vele mensen in Willebroek echt fier zijn is onze vernieuwde kerk. Ook die kwam niet zonder slag of stoot tot stand. Je wou – of beter gezegd je moest, uit noodzaak – tegelijkertijd vier gemeenschappen samenbrengen tot één enkele. Dat leverde enthousiaste volgers en teleurgestelde afhakers op. Maar je ging door. Jouw geloof in die man van Nazareth, die het ook niet altijd gemakkelijk had, en de kracht van het evangelie dreven jou voort. Je zocht mensen die zich wilden engageren voor het project. Je ging op huisbezoek bij mensen waarvan jij de talenten kende. En je slaagde erin om het hele project te realiseren, mede met de hulp van een inspirerend duo uit Brugge, mensen met visie op vernieuwde liturgie-vieren, hedendaags gemeenschap vormen in onze kerken en eucharistie vieren. En het is daar niet bij gebleven. Ieder lid van De Wijnstok liet zijn talenten verder openbloeien en daardoor ontstonden vele zeer zinvolle vieringen in deze kerk. Denken wij o.a. maar aan de vieringen in de Goede Week, Kerstmis en Pasen, maar ook de themavieringen op de vijfde zondag. Onze hoop en ons gebed om mensen opnieuw te begeesteren, om ze terug naar en in deze kerk te brengen, begon echt te leven. Wij zagen de gemeenschap groeien. En daar zijn de parochianen jou enorm dankbaar voor.
Jouw gedrevenheid en jouw diep geloof in God en in de mensen zijn één aspect van jou. Maar zuster Anne-Marie heeft ook nog een andere zijde. Wisten jullie dat zij met ongelooflijk veel smaak een ijsje – het moest een dame blanche zijn – kon eten op een terrasje? Wisten jullie dat zij graag lekker eet – af en toe moet ze dan diëten – en een glaasje rode wijn of nog liever champagne drinkt? Wisten jullie dat haar groot, bijna dagelijks probleem, sleutels zijn. Hoe dikwijls zij naar sleutels van de kerk, haar huis, haar auto gezocht heeft is niet te tellen. Als die keren zouden geturfd zijn had ze meer dan een atomaschrift vol! Wisten jullie dat ze ooit aan spookrijden deed? Dat zij graag fietst weten jullie waarschijnlijk wel, je zag ze immers vaak in Willebroek rondrijden, of in het Blaasvelds Broek, of … waar ze misschien lekkere ijsjes hebben. Maar wisten jullie ook dat zij heel graag ging wandelen op de dijken? In St.-Amands bijvoorbeeld … want daar hebben ze echt wel lekkere ijsjes. Wisten jullie dat ze van haar karig inkomen toch nog vaak trakteerde, omdat zij dat belangrijk vond. Mensen hebben immers af en toe een extraatje, een natje of een droogje nodig om weer verder te kunnen, om groep te vormen, om energie op te doen. En, maar dat weten jullie allemaal, zij kon lachen en genieten van de kleinste dingen. Het waren deugddoende dingen voor haar en voor wie het meemaakte. En het moest allemaal niet groots zijn. Eenvoudig, plezant, mooi. Als het maar warm voelde aan haar hart.
Anne-Marie, jij hebt ongelooflijk veel mensen geraakt met jouw manier van zijn, van luisteren, van bij mensen zijn in goede en kwade dagen. Jouw vele initiatieven en vernieuwingen behoren nu reeds tot de geschiedenis van de Willebroekse kerk.
Ik heb dit alles mogen mee beleven. Ze omschreef me vaak als haar ‘rechterarm’. Maar hier staat die nu, zonder dat steunend lichaam. Wij gaan de toekomst echter met nieuwe moed en energie tegemoet. Meerdere mensen hebben toegezegd om zich in een of ander veld van de pastoraal te engageren. Het zoeken van die mensen en het in gesprek gaan met hen is al het werk geweest van onze nieuwe aangestelde priester Hedwig. Hij is zo dynamisch dat hij onmiddellijk na jouw mededeling om te stoppen de koe bij de horens gevat heeft. Wij, d.w.z. die nieuwe ploegen, willen voor en aan die kerk in groot-Willebroek werken. Jouw realistische kijk op de zaken zal wel zeggen dat het allemaal anders zal worden. En dat is ook wel zo. Wij moeten nieuwe sporen trekken om samen met Blaasveld, Heindonk en Tisselt een nieuwe parochie Willebroek uit te bouwen. Ook dit zal weer tijd en energie vragen en niet vanzelf gaan. Maar de spirit die jij hier achterlaat, nl. ‘pastoraal werken doe je niet voor jezelf maar vanuit het evangelie doe je het voor de mensen’, zal blijven hangen, ons geloof sterken en de kracht geven om vol te houden.
Het is nu zover. Je verlaat Willebroek en je neemt een nieuw engagement op, geroepen door en in functie van jouw kloostergemeenschap. Zij mogen zich verheugen op zo’n energiek iemand! Het zal nu niet meer ‘die non van Willebroek’ zijn, maar die zuster die de wereld rondreist. Je hebt wat aarzelend ja gezegd, maar je gelooft er in en je gaat er voor. Doen!
Met een groot hart vol dankbaarheid, maar bij velen met een traan in de ogen, wuiven wij je uit. Een ongelooflijk dikke merci voor die vele jaren! Het ga je goed in je nieuwe taak.
Lutgart en De Wijnstok
– gepubliceerd november 2015 –