TAIZEVIERINGEN IN DE ONMIDDELLIJKE BUURT: Een aantal keren per jaar is er een Taizéviering in Tisselt, op zaterdagavond om 18 uur. Meer info volgt.
Een weerzien na jaren
Het was meer dan 10 jaar geleden, Frère Roger († 2005), stichter van deze oecumenische monnikengemeenschap leefde nog, toen ik Taizé bezocht. Ik wou er nog één keer naar toe, om afscheid te nemen van een plek die me dierbaar is gebleven, om even terug te gaan naar een bron die me tot nu toe te drinken geeft, “water of life”, levend water voor wie dorstig zijn, zoals het in één van die typische Taizé-liederen klinkt.
Het is de tweede week van september. Veel jongeren zijn op school, dat is te merken aan het aantal bezoekers. Waar in de zomermaanden wekelijks meer dan drieduizend jongeren voorbijkomen, zijn er deze periode slechts 250 met 150 volwassenen. Het voelt nu veel rustiger aan dan in de drukke zomermaanden zoals ik ze toenmaals meemaakte.
We denken aan de wereldvrede
Zondagavond bij aankomst werden wij uitgenodigd in de Verzoeningskerk voor het gebed voor de wereldvrede. Eenvoudig stilgebed zonder liederen, zonder orgel, zonder gezang. De stilte verbindt …met de slachtoffers van conflicten en oorlog, met hen die alleen in stilte, woordeloos hopen op vrede…Vooraan in de kerk staat een schilderij van een drenkeling die door Jezus wordt opgevist. Wereldvrede en Jezus…In Taizé gaat het hierom. Da’s duidelijk.
Uit alle volkeren
Bij het buitengaan kom ik in contact met een jonge Cambodjaan. Hij verbleef drie maanden in Taizé op vraag van broeders die in zijn land een kleine fraterniteit vormen. Hij was boer, maar zou bij zijn terugkeer voor landbouwingenieur gaan studeren.
Bij de kerkdeur vond ik ook Leo uit Hongkong. Hij was in juni laatstleden getrouwd, zijn vrouw zou pas woensdag toekomen, omdat zij visumproblemen had. Ik ben bijna de hele week met hem opgetrokken. Hij leidt in Hongkong een christelijke gemeenschap van een 400 leden. Hij kwam de eerste maal in Taizé, vertelde hij.
Samen trokken wij naar de tent van de volwassenen richting Ameugny, jongeren trokken de andere kant op, naar de dorpskern toe, voor het avondeten. Bij de volwassenen viel mij het groot aantal Duitsers op, ook een bus vol Zuid-Koreanen, enkele mensen van Hongkong, een priester uit Oeganda, een Belgische Rwandees met zijn dochter, ik leerde hen door de week kennen.
Een gemeenschap met spirit!
Rond 20 uur nodigde het typische klokkenspel ons uit voor de avonddienst. Midden in de kerk nemen de broeders plaats. Ze zijn met een 75 uit alle naties, opvallend weinig grijsaards, meestal jonge, frisse koppen. Het getuigt van de werfkracht van deze gemeenschap en haar spirit. Achteraan zit frère Aloïs omringd met kinderen. Hij is de opvolger van de stichter, van frère Roger Schutz.
Een “gelijkenis van gemeenschap” met invloed
De spirit van deze gemeenschap is nog steeds wat de stichter er mee bedoelde: antwoord zijn op de vraag van Jezus opdat allen één zijn, zoals ik en de hemelse Vader één zijn. Het klinkt uitdagend naar christenen die zich door de jaren heen opsplitsten in katholieken, orthodoxen, protestanten, hervormenden, gereformeerden, anglicanen, evangelicals enz, enz… De God van Jezus die wereldomvattend liefde en barmhartig is, is alleen geloofwaardig wanneer christenen in hun grote verscheidenheid toch één zijn.
Met zijn rotsvast geloof, zijn fijngevoeligheid, zijn diplomatiek talent, zijn ontwapende eenvoud en authenticiteit heeft frère Roger met zijn gemeenschap al veel bereikt. Als je momenteel ziet hoe paus Franciscus en de leid(st)ers van kerken en christelijke gemeenschappen met elkaar omgaan, als je ziet hoe de Kerken samen 500 jaar Reformatie en Luther gaan vieren…het was ooit en heus niet zo lang geleden helemaal anders…
Maar het verlangen naar eenheid tussen de christenen is geen einddoel, het is slechts een instrument om naar eenheid toe te leven van onze wereld, die zoveel breuklijnen kent.
Opvallend is de solidariteit van de gemeenschap van Taizé met armen. Een 20 tal broeders leven her en der in de wereld op zijn meest kwetsbare plekken, per drie gewoon tussen de mensen, in Zuid Soedan, Senegal, Kenya, Bangladesh, Brazilië, Korea, India, … In Taizé zelf vangt de gemeenschap vluchtelingen op, nu weer uit Syrië…..Zelf leeft de gemeenschap heel sober, leeft ze van het werk van haar broeders en deze nemen voor zichzelf geen giften, zelfs geen erfenis aan…
Een thuis voor en van jongeren
De gemeenschap was en is zelf nog steeds verbaasd over haar aantrekkingskracht op jongeren. Alhoewel het niet in de oorspronkelijke bedoeling lag, heeft fr. Roger snel aan zijn medebroeders gevraagd de jongeren goed te onthalen, ze een luisterend oor te geven en vooral NIET spirituele leiders van die jongeren te zijn…
Van alle windstreken zijn ze blijven komen.
Misschien is wel een van de punten die jongeren aantrekt dat hun vertrouwen gegeven wordt. Door de jaren heen heeft fr. Roger alleen maar zijn vertrouwen in de jongeren en in hun toekomst bevestigd. Door de jaren heen heeft hij met zijn gemeenschap “pelgrimstochten van vertrouwen op aarde ” georganiseerd. In 2008 nog in Brussel, dit jaar in het kerstverlof in Riga voor Europeanen. Maar ook op andere continenten krijgt dit initiatief weerklank en navolging.
Een weekprogramma te Taizé
Als je naar Taizé komt, bind je je aan een programma. Je bent er geen toerist.
Drie gebedsdiensten, ’s morgens, ’s middags en ’s avonds met mooie, zich herhalende gezangen, korte zinnen uit evangelie of uit geschriften van kerkvaders (minder kerkmoeders) -ik kreeg weer een nieuw repertorium te horen-, een korte Bijbellezing in verschillende talen vertaald, gevolgd door een beklijvende stilte. Het blijft me ontroeren hoe zo’n volle kerk met vele jonge mensen zo lang stil kan worden. Je voelt de energie van een gevulde stilte.
Driemaal per dag schuiven we in rijen aan om te eten, bediend door vrijwillig(st)ers. Er zijn nauwelijks tafels, dus op banken en stoelen en bij goed weer, buiten, in groepjes die zich spontaan vormen. Afwas, poetsen, onderhoud… het gebeurt allemaal door vrijwillig(st)ers. Ongelooflijk wat een organisatie achter de schermen. En alles loopt gesmeerd.
Een programma met inhoud
In de voormiddag komt een broeder een inleiding geven. Broeder Pedro, die in een exotisch Engels (want uit Barcelona, en geen voetbalfan, vertelde hij) sprak, voerde ons in Gods Barmhartigheid, het jaar van de Barmhartigheid ondersteunend. Hij had het over een God die barmhartig is, geen rechter die ons angst aanjaagt. Het Godsbeeld van Taizé is een positief Godsbeeld. “God kan ons alleen maar liefhebben” is een van de bekende Taizéliederen. Fr. Pedro ontwikkelt de volgende dagen barmhartigheid in verschillende facetten o.a. over onderling mekaar kunnen vergeven (7 X 70 maal!), over barmhartig zijn in de internationale politiek, rijke landen en bedrijven die arme landen de schulden vergeven, barmhartig zijn t.a.v. vluchtelingen. Hij had het ook over barmhartigheid en ecologie, dat betekent dat we de grond en de lucht en de grondstoffen…niet uitputten…..
Een week van vertrouwvol uitwisselen en delen
Elke namiddag konden wij in groepjes over het besproken onderwerp verder praten, ervaringen uitwisselen, pijn en vreugde, angsten en hoop delen over landen en continenten heen. Er is goodwill. En die is ook nodig om geduldig te vertalen van Engels, naar Duits en Frans, en Koreaans… Moeilijk, en toch mogelijk. Een ervaring op zich.
Maar verder zijn er de persoonlijke ontmoetingen tussen mensen. Met Leo en Kathy uit Hongkong, ze gaven me een medaille met het Chinese teken voor vriendschap. Hij schreef er de verschillende betekenissen van dit karakterteken bij. Het drukt uit wat er in deze week doorheen persoonlijke contacten ook groeit aan verbondenheid en vriendschap.
Erg bemoedigend vind ik deze ontmoetingen; bij je thuiskomst vind je dat je toch niet alléén gelovig christen bent. En vanuit de gegroeide verbondenheid in Taizé, waarvan vertrouwen in Christus en zijn evangelie als het fundament ervaren wordt, geloof je ook in de toekomst en het waardevolle van dit geloof voor onze samenleving.
Boeiende workshops over de generaties heen
Waar de gespreksronden in de namiddag apart in volwassen- en jongerengroepen plaatsvinden waren er in de late namiddag workshops naar keuze, begeleid door broeders. Ik volgde er twee: eentje over lievelingswoorden van fr. Roger. Deze werd begeleid door fr. Emile, die reeds lang met fr. Roger was opgetrokken en sprak over “zoeken”: ”Het mysterie van het leven, het mysterie van God vat men alleen van de ene ontdekking na de andere zonder het helemaal te vatten. Daarom is zoeken een van de lievelingswoorden van de stichter geweest”, aldus fr. Emile.
De tweede workshop ging over de verhouding geloof en wetenschap. Een Engelse broeder,
Fr. John vertelde hoe beide disciplines vanuit een eigen gezichtspunt de complexe werkelijkheid benaderen en kunnen samengaan. Waar het de wetenschap om kennis van structuren van de werkelijkheid te doen is, “hoe zit dat allemaal in mekaar”, gaat het bij geloof om de betekenis der dingen, “wat betekent dit? Wat betekent mijn leven? Is het überhaupt betekenisvol?”.
Ik onthou hoe geïnteresseerd jongeren waren bij deze vragen en met de broeder en met elkaar in discussie gingen. Hoopvol.
Een definitief afscheid?
Ik was inderdaad gegaan voor een bewust afscheid van een kostbare plek in mijn leven. Eigenlijk had ik me voorgenomen deze week in stilte door te brengen. Vroeger in het seizoen bood Taizé dit uitdrukkelijk aan. Maar voor ik het besefte was ik al de eerste dag in een gespreksgroep verzeild geraakt en ben daar blijven hangen bij interessante mensen.
Daarom had ik het gevoel, ik moet nog eens terug gaan om afscheid te nemen. In stilte en van ganser harte. Dus… wordt vervolgd.
Leo Bernaerts
